ป่าภูถ้ำ-ภูกระแต และบึงละหานนา ขอนแก่น เที่ยวถ้ำบนภูพักผ่อนริมบึงใหญ่

ท่ามกลางธรรมชาติในป่าโปร่งบนเทือกเขาภูถ้ำ-ภูกระแต ป่าผืนสุดท้ายของ อ.แวงน้อย ยังคงปรากฏเพิงผา ลานหิน และเถื่อนถ้ำหลายแห่ง แต่ละแห่งล้วนเหมาะแก่การเที่ยวชม เช่นเดียวกับบรรยากาศของบึงละหานนาอันกว้างใหญ่เชื้อเชิญให้ไปพักผ่อนหย่นใจ

ป่าภูถ้ำ-ภูกระแตที่ทอดตัวยาวบนสันเนินสูงถือเป็นจุดกำเนิดต้นธารสำคัญของ อ.แวงน้อย ไม่น่าจะเป็นลำห้วยแคนหรือบึงละหานนา ความชุ่มชื้นจากผืนป่ายังเอื้อความอุดมให้พืชพันธุ์งอกงามเป็นแหล่งอาหารของชาวบ้าน

กระทั่งปี พ.ศ.2513 ภัยคุกคามได้ย่างกรายมาถถึงป่าแห่งนี้ เมื่อมีการบุกรุกเพื่อทำไร่ปอและนำไม้ยูคาลิปตัสเข้าไปปลูก แต่ชาวบ้านก็ร่วมกันปกป้องผืนป่าและผลักดันการปลูกยูคาลิปตัสตามนโยบายของรัฐออกจากพื้นที่ได้สำเร็จ พร้อมกับขอกันพื้นที่ป่าภูถ้ำ-ภูกระแตประมาณ 5,000 ไร่เอาไว้

แต่แล้วในปี พ.ศ.2536 ชาวบ้านบางส่วนกลับร่วมมือกับนายทุนแผ้วถางป่า เพื่อปลูกอ้อยส่งโรงงานน้ำตาล ส่งผลให้พื้นที่ป่าลดลงอย่างรวดเร็ว ทำให้ชาวบ้านที่เคยต่อสู้เพื่อผืนป่าต้องรวมตัวกันปกป้องธรรมชาติอีกครั้งในนาม “กลุ่มอนุรักษ์และฟื้นฟูป่าภูถ้ำ-ภูกระแต” 

กลุ่มอนุรักษ์ฯ ยังได้ดำเนินการจัดสร้างเรือนเพาะชำพืชอาหารพื้นถิ่น เช่น เพกา ขี้เหล็ก ผักหวาน ฯลฯ เพื่อแจกจ่ายให้ชาวบ้านนำไปปลูกตามแนวคิด “ยกป่ามาไว้ที่บ้าน ทุกอย่างในป่าจะได้คงอยู่ต่อไปอย่างยั่งยืน” และในปี พ.ศ.2546 ได้ดำเนินโครงการคืนชีวิตให้ป่า พัฒนาชีวิตคน ทั้งปลูกป่าเพิ่มเติม ส่งเสริมการเกษตรแบบดั้งเดิม สร้างฝายชะลอความชื้อ ฯลฯ ซึ่งกิจกรรมเหล่านี้ล้วนส่งผลดีในการนำความสมบูรณ์คืนสู่ป่าภูถ้ำ-ภูกระแต สร้างน้ำให้แก่บึงละหานนา และอำนวยความสุขแก่ชุมชน

ท่องธรรมชาติภูถ้ำ
ภูถ้ำเป็นภูเขาเตี้ยๆ อยู่ไม่ไกลตัวอำเภอแวงน้อย บนภูเขามีป่าไม้หนาแน่น แม้จะเป็นป่าละเมาะโปร่งๆ แต่ยังดำรงความสมบูรณ์อยู่มาก โดยเฉพาะพันธุ์ไม้พื้นถิ่นที่เป็นแหล่งอาหารของชาวบ้านตลอดปี เช่น ผักหวาน เห็ด มีเส้นทางให้เดินเที่ยวป่าระยะทางประมาณ 3 กม. จนไปถึงลานหินกว้าง บริเวณจุดชมทวิทัศน์ร่มรื่นด้วยแมกไม้ 

จากลานหินมีทางเดินเลียบหน้าผาลงไปชมถ้ำด้านล่าง บางช่วงต้องผ่านใต้เพิงหินใหญ่ มีถ้ำแว้งเป็นถ้ำเล็กๆ ภายใต้เพิงผาหิน ถ้ำแผงม้าอยู่ลึกเข้าไปภายในร่องรอยแตกของหิน สุดท้ายไปถึงถ้ำมืดที่มีสายน้ำตกเล็กๆ ไหลผ่านปากถ้ำลงสู่ผืนป่าเบื้องล่าง

นอกจากนี้ยังมีลานหินดอกเห็ด เป็นลานหินหว้างอีกแห่งหนึ่งที่มีโหดหินรูปลักษณ์คล้ายดอกเห็ดกระจายอยู่สมชื่อทางเข้าลานหินอยู่ตรงหอดูไฟ

ชมบึงละหานนา

บึงน้ำใหญ่อยู่ห่างจากห่างจากตัวอำเภอแวงน้อยไปทาง อ.แก้งานามนาง จ.นครราชสีมา ประมาร 5 กม. จนถึงบ้านหนองม่วง จะมีทางแยกขวามมือเข้าสู่บึงละหานนา 

บึงละหานนามีเนื้อที่ประมาณ 4,000 ไร่ เป็นแหล่งน้ำและแหล่งอาหารสำคัญของชาวแวงน้อย มีทิวทัศน์งดงาม หมาะแก่การพักผ่อน โดยเฉพาะยามเช้าดงบัวสายริมบึงจะอวดดอกสีแดงสวยลานตา พอถึงช่วงฤดูหนาวจะมีฝูงเป็ดแดงอพยพเข้ามาอาศัยอยู่จำนวนมาก